Beyin Tümörleri

Beyin Tümörünün Belirtileri:

Bir beyin tümörünün belirti ve semptomları büyük ölçüde değişir ve beyin tümörünün boyutuna, konumuna ve büyüme hızına bağlıdır.

Beyin tümörlerinin neden olduğu genel belirti ve semptomlar şunları içerebilir:

• Baş ağrısı modelinde yeni başlangıç veya değişiklik
• Giderek daha sık ve şiddetli hale gelen baş ağrıları
• Açıklanamayan mide bulantısı veya kusma
• Bulanık görme, çift görme veya çevresel görüş kaybı gibi görme sorunları
• Bir kol veya bacakta kademeli his veya hareket kaybı
• Dengesizlik
• Konuşma zorlukları
• Çok yorgun hissetmek
• Kafa karışıklığı
• Karar vermede zorluk
• Basit komutları takip edememe
• Kişilik veya davranış değişiklikleri
• Nöbetler, özellikle nöbet öyküsü olmayan kişilerde
• İşitme sorunları

Beyim Tümörlerinin Nedenleri

Birincil Beyin Tümörleri

Birincil beyin tümörleri, beynin kendisinde veya beyni örten zarlar (beyin zarları), kraniyal sinirler, hipofiz bezi veya epifiz bezi gibi ona yakın dokulardan kaynaklanır.

Birincil beyin tümörleri, normal hücreler DNA’larında değişiklikler (mutasyonlar) geliştirdiğinde başlar. Bir hücrenin DNA’sı, hücreye ne yapması gerektiğini söyleyen talimatları içerir. Mutasyonlar, hücrelere hızla büyümelerini, bölünmelerini ve sağlıklı hücreler ölürken yaşamaya devam etmelerini söyler. Sonuç olarak, tümör oluşturan bir anormal hücre kütlesi gelişir.

Yetişkinlerde, birincil beyin tümörleri, kanserin başka bir yerde başladığı ve beyne yayıldığı ikincil beyin tümörlerinden çok daha azdır.

Birçok farklı birincil beyin tümörü türü mevcuttur. Her biri, adını ilgili hücrelerin türünden alır. Bunları şöyle sırayabiliriz:

Gliomalar: Bu tümörler beyinde veya omurilikte başlar ve astrositomları, ependimomaları, glioblastomaları, oligoastrositomları ve oligodendrogliomaları içerir.

Menenjiyomlar: Menenjiyom, beyninizi ve omuriliğinizi çevreleyen zarlardan (meninksler) kaynaklanan bir tümördür. Menenjiyomların çoğu kanserli değildir.

Akustik Nöromalar (Schwannomlar): Bunlar, iç kulağınızdan beyninize giden dengeyi ve işitmeyi kontrol eden sinirlerde gelişen iyi huylu tümörlerdir.

Hipofiz Adenomları: Bunlar beynin tabanındaki hipofiz bezinde gelişen tümörlerdir. Bu tümörler, vücuttaki etkileri ile hipofiz hormonlarını etkileyebilir.

Medulloblastomlar: Her yaşta ortaya çıkabilmelerine rağmen en çok çocuklarda görülür. Bir medulloblastom, beynin alt sırt kısmında başlar ve omurilik sıvısı yoluyla yayılma eğilimindedir.

Germ Hücreli Tümörler: Germ hücreli tümörler, testislerin veya yumurtalıkların oluşacağı çocukluk döneminde gelişebilir. Ancak bazen germ hücreli tümörler, beyin gibi vücudun diğer kısımlarını etkiler.

Kraniyofarenjiyomlar: Bu nadir tümörler, beynin birçok vücut fonksiyonunu kontrol eden hormonları salgılayan hipofiz bezinin yakınında başlar. Kraniofaringioma yavaş yavaş büyüdükçe, hipofiz bezini ve beynin yakınındaki diğer yapıları etkileyebilir.

Başka Bir Yerde Başlayan ve Beyne Yayılan Kanserler

İkincil (metastatik) beyin tümörleri, vücudunuzun başka bir yerinde başlayan ve daha sonra beyninize yayılan (metastaz yapan) kanserden kaynaklanan tümörlerdir.

İkincil beyin tümörleri en sık kanser öyküsü olan kişilerde görülür. Nadiren metastatik bir beyin tümörü, vücudunuzun herhangi bir yerinde başlayan kanserin ilk belirtisi olabilir. Yetişkinlerde, ikincil beyin tümörleri, birincil beyin tümörlerinden çok daha yaygındır.

Herhangi bir kanser beyne yayılabilir ancak yaygın türleri şunlardır:

• Meme kanseri
• Kolon kanseri
• Böbrek kanseri
• Akciğer kanseri
• Melanom

Risk Faktörleri

Birincil beyin tümörü olan çoğu insanda, tümörün nedeni net değildir. Ancak beyin tümörü riskinizi arttırabilecek bazı faktörler bulunmaktadır. Risk faktörleri şunları içerir:

• Radyasyona maruz kalma: İyonlaştırıcı radyasyon adı verilen bir radyasyon türüne maruz kalan kişilerde beyin tümörü riski artar. İyonlaştırıcı radyasyon örnekleri, kanseri tedavi etmek için kullanılan radyasyon terapisini ve atom bombalarının neden olduğu radyasyona maruz kalmayı içerir.
• Beyin tümörlerinin aile öyküsü: Beyin tümörlerinin küçük bir kısmı, ailede beyin tümörü öyküsü olan veya ailede beyin tümörü riskini arttıran genetik sendrom öyküsü olan kişilerde görülür.

• Beyin tümörünüz olduğundan şüpheleniliyorsa, doktorunuz aşağıdakiler de dahil olmak üzere bir dizi test ve prosedür önerebilir.

Tanı

• Nörolojik muayene: Bir nörolojik muayene, görüşünüzü, işitmenizi, dengenizi, koordinasyonunuzu, gücünüzü ve reflekslerinizi kontrol etmeyi içerebilir. Bir veya daha fazla alandaki zorluk, beyninizin bir beyin tümöründen etkilenebilecek kısmı hakkında ipuçları sağlayabilir.
• Görüntüleme testleri: Manyetik rezonans görüntüleme (MRG), beyin tümörlerini teşhis etmeye yardımcı olmak için yaygın olarak kullanılır. Fonksiyonel MRG, perfüzyon MRG ve manyetik rezonans spektroskopi dahil olmak üzere bir dizi özel MRI tarama bileşeni, tümörün değerlendirmesi ve tedaviyi planlamada yardımcı olabilir. Bazen belirli durumlarda bilgisayarlı tomografi (BT) ve pozitron emisyon tomografisi (PET) dahil olmak üzere başka görüntüleme testleri önerilir.

Biyopsi: Beyin tümörünü çıkarmak için yapılan bir operasyonun parçası olarak biyopsi yapılabilir veya bir iğne kullanılarak biyopsi yapılabilir. Beyninizin ulaşılması zor veya çok hassas bölgelerinde bulunan ve daha kapsamlı bir operasyonla hasar görebilecek beyin tümörleri için stereotaktik iğne biyopsisi yapılabilir. Biyopsi örneği daha sonra benign mi yoksa malign mi olduğunu belirlemek için mikroskop altında incelenir. Gelişmiş laboratuvar testleri, doktorunuza prognozunuz ve tedavi seçenekleriniz hakkında ipuçları verebilir. Biyopsi örneğinizi incelemek ve tam olarak hangi tür beyin tümörüne sahip olduğunuzu belirlemek karmaşık bir süreçtir.

Beyin Tümörlerinin Tedavisi

Bir beyin tümörünün tedavisi, tümörün tipine, boyutuna ve konumuna; ayrıca genel sağlığınıza ve tercihlerinize bağlıdır.

• Ameliyat

Beyin tümörü, ameliyat için erişilebilir bir yerde bulunuyorsa, cerrahınız beyin tümörünün güvenli bir şekilde ve mümkün olduğu kadarını çıkarmak için çalışacaktır.

Bazı beyin tümörleri küçüktür ve çevreleyen beyin dokusundan kolayca ayrılabilir, bu da cerrahi olarak tamamen çıkarılmasını mümkün kılar. Diğer beyin tümörleri çevre dokulardan ayrılamazlar veya beyninizdeki hassas bölgelerin yakınında bulunurlar, bu da ameliyatı riskli hale getirir. Bu durumlarda, doktorunuz güvenli olduğu kadar tümörü çıkarır.

Beyin tümörünün bir kısmını çıkarmak bile belirti ve semptomlarınızı azaltmanıza yardımcı olabilir.

Bir beyin tümörünü çıkarmak için yapılan cerrahi, enfeksiyon ve kanama gibi riskler taşır. Diğer riskler, beyninizin tümörünüzün bulunduğu kısmına bağlı olabilir. Örneğin, gözünüze bağlanan sinirlerin yakınındaki bir tümörün ameliyat edilmesi görme kaybı riski taşıyabilir.

• Radyoterapi

Radyoterapi, tümör hücrelerini öldürmek için X ışınları veya protonlar gibi yüksek enerjili ışınlar kullanır. Radyoterapi vücudunuzun dışındaki bir makineden gelebilir (eksternal ışın radyasyonu) veya çok nadiren vücudunuzun içine beyin tümörünüzün yakınına radyasyon yerleştirilebilir (brakiterapi).

External ışın radyasyonu, beyninizin tümörün bulunduğu bölgesine odaklanabilir veya tüm beyninize uygulanabilir (tüm beyin radyasyonu). Tüm beyin radyasyonu, çoğunlukla vücudun başka bir bölümünden beyne yayılan ve beyinde çok sayıda tümör oluşturan kanseri tedavi etmek için kullanılır.

Geleneksel olarak, radyasyon tedavisi X ışınlarını kullanır, ancak bu tedavinin daha yeni bir biçimi proton ışınlarını kullanır. Proton ışın tedavisi, doktorların radyasyonu daha hassas bir şekilde kontrol etmesini sağlar. Çocuklarda beyin tümörlerinin ve beynin hassas bölgelerine çok yakın olan tümörlerin tedavisinde faydalı olabilir. Proton ışın tedavisi, geleneksel X-ışını radyasyon tedavisi kadar yaygın değildir.

Radyasyon tedavisinin yan etkileri, aldığınız radyasyonun tipine ve dozuna bağlıdır. Radyasyon sırasında veya radyasyondan hemen sonraki yaygın yan etkiler arasında yorgunluk, baş ağrısı, hafıza kaybı, kafa derisi tahrişi ve saç dökülmesi yer alır.

• Radyocerrahi

Hedefe kesin dozda radyasyon vermek için küçük gama ışınları kullanan stereotaktik radyocerrahidir.

Gamma Knife stereotaktik radyocerrahisi

Stereotaktik radyocerrahi, geleneksel anlamda bir ameliyat şekli değildir. Bunun yerine, radyocerrahi, çok küçük bir alandaki tümör hücrelerini öldürmek için oldukça odaklanmış bir radyasyon tedavisi şekli vermek üzere çok sayıda radyasyon ışını kullanır. Her radyasyon ışını özellikle güçlü değildir, ancak tüm ışınların buluştuğu nokta – beyin tümöründe – tümör hücrelerini öldürmek için çok yüksek dozda radyasyon alır.

Gamma Knife veya lineer hızlandırıcı gibi beyin tümörlerini tedavi etmek için radyasyon iletmek üzere radyocerrahide kullanılan farklı teknoloji türleri vardır.

Radyocerrahi tipik olarak tek bir tedavide yapılır ve genellikle aynı gün eve gidebilirsiniz.

• Kemoterapi

Kemoterapi, tümör hücrelerini öldürmek için ilaçlar kullanır. Kemoterapi ilaçları hap şeklinde ağızdan alınabilir veya damar içine enjekte edilebilir (intravenöz). Beyin tümörlerini tedavi etmek için en sık kullanılan kemoterapi ilacı temozolomiddir (Temodar). Kanserin türüne göre başka kemoterapi ilaçları da önerilebilir.

Kemoterapi yan etkileri, aldığınız ilaçların tipine ve dozuna bağlıdır. Kemoterapi bulantı, kusma ve saç dökülmesine neden olabilir.

Beyin tümörü hücrelerinizin testleri, kemoterapinin sizin için yararlı olup olmayacağını belirleyebilir. Sahip olduğunuz beyin tümörünün türü de kemoterapi önerip önermeme konusunda yardımcı olur.

• Hedefe Yönelik İlaç Tedavisi

Hedefe yönelik ilaç tedavileri, kanser hücrelerinde bulunan spesifik anormalliklere odaklanır. Hedefe yönelik ilaç tedavileri, bu anormallikleri bloke ederek kanser hücrelerinin ölmesine neden olabilir.

Belirli beyin tümörü türleri için hedefe yönelik tedavi ilaçları mevcuttur ve daha pek çoğu klinik deneylerde incelenmektedir. Doktorunuz, hedefe yönelik tedavinin beyin tümörünüz için etkili bir tedavi olup olmayacağını görmek için tümör hücrelerinizi test ettirebilir.

Tedavi Sonrası Rehabilitasyon

Beyin tümörleri beynin motor becerileri, konuşmayı, görmeyi ve düşünmeyi kontrol eden bölümlerinde gelişebileceğinden rehabilitasyon, iyileşmenin gerekli bir parçası olabilir. İhtiyaçlarınıza bağlı olarak doktorunuz sizi aşağıdakilere yönlendirebilir:

• Kaybedilen motor becerilerinizi veya kas gücünüzü yeniden kazanmanıza yardımcı olacak fizik tedavi.
• Beyin tümörü veya başka bir hastalıktan sonra iş dahil normal günlük aktivitelerinize geri dönmenize yardımcı olacak uğraşı terapisi.
• Konuşma güçlüğü çekiyorsanız, konuşma terapistleri ile konuşma terapisi.
• Okul çağındaki çocuklara beyin tümöründen sonra hafızalarındaki ve düşüncelerindeki değişikliklerle başa çıkmalarına yardımcı olacak özel eğitim.